DeFi ya da merkeziyetsiz finans (decentralized finance) kelimlerinden oluşan ve herhangi bir merkezi ya da otoriteye bağlı olmayan, blockchain üzerine kurulu finansal uygulamalardan oluşan bir finans ekosistemdir. Bu sistem üzerinde kullanıcılar varlıklarının tüm kontrollerini kendi ellerinde tutarlar ve bu ekosistemde dApp’lar, dijital varlıklar ve akıllı sözleşmeler ile etkileşimde bulunurlar.
DeFi’nin asıl faydası finansal hizmetlere herkesin kolayca ve kontrolün tamamıyla kendisinde olduğu bir şekilde ulaşmasını sağlamaktadır. Bu erişim sayesinde klasik finans dünyasına benzer ve farklılıklar ile birçok sözleşme ile etkileşime girip borç alma, borç verme gibi birçok olayı herhangi bir aracı olmadan gerçekleştirebilirler.
DeFi alanının en büyük örneklerinden birçoğu Ethereum ağı üzerinde kurulmuş olup bu alanda en büyük DeFi uygulamalarından bazıları şöyledir; Compound (COMP), Kyber Network (KNC), 0x (ZRX), Bancor (BNT), Synthetix Network Token (SNX), Maker (MKR), Uniswap (UNI) ve Aave (LEND).
DeFi ekosisteminde klasik finans dünyasındaki gibi aracıya ihtiyaç duyulmaz. Olabilecek her türlü sorunu kodlar tarafından çözüleceği şekilde belirlenir ve bu da bu hizmetler için finans dünyasındaki masrafları giderleri azaltarak daha sağlıklı bir finans sistemini mümkün kılar.
Genel olarak DeFi sistemlerinin avantajları yönleri şunlardır:
- Merkeziyetsiz borsaların ortaya çıkmasını sağlamıştır.
- Paraya dayalı bankacılık sistemlerinin herkesçe kullanılmasını sağlamıştır.
- Kullanıcılar arası borç alma ve borç verme işlemlerinin yapılabilmesi sağlamıştır.
- Piyasaya yeni bir kripto para biriminin sunulmasını ve projeler için fon toplayabilmeyi sağlamıştır.
- Yeni kullanılabilir finans gereçlerinin DeFi ile kullanıma sunulabilmesini sağlamıştır.
DeFi platformlarının en çok kullanılan özelliklerinden birisi de borç alma ve borç verme özelliğidir. Açık borç verme protokolleri, DeFi ekosisteminin parçası olan uygulamaların en popüler türlerinden biridir. Bu sistem geleneksel finans dünyasındaki kredi sistemine göre pek çok avantajı söz konusudur. Bunlardan bazıları, kredinin anında sonlandırabilir olması ve kredi kontrolünün olmamasıdır. Borç alma ve verme işlemleri açık Blockchain zincirleri üzerinden şeffaf bir şekilde yürütüldüğü için finans dünyasındaki gibi güven unsurunu en az seviyeye indirir.
Şu an DeFi platformları üzerinde kitli olan değer miktarı 78 milyar USD’dir ve bu alanda %15 Aave hakimiyeti söz konusudur.
DeFi ekosisteminde işlem yapmak isteyen herhangi bir kişi uygulamalarının web sitesine girerek bir MetaMask veya benzeri bir cüzdan uygulaması ile platforma bağlanarak DeFi ürünlerini kullanabilir. Çoğu DeFi uygulaması, kullanıcıların herhangi kişisel bilgilerini vermesini istemez veya kaydolmasını gerektirmez. Ancak Ethereum ağındaki işlemlerin ücretini ödemek için ETH’ye sahip olmak gerekir. Kullanıcılar, DeFi üzerindeki uygulamaları dilediği gibi kullanarak parasal ve finansal işlemlerini gerçekleştirebilirler.